Główna » Jak zrozumieć dorastające dzieci? – audiobooki do zadań specjalnych od Widnokręgu

Jak zrozumieć dorastające dzieci? – audiobooki do zadań specjalnych od Widnokręgu

by Karo

Do tej pory na naszym blogu opisywaliśmy przede wszystkim różne mądre i pięknie wydane książki dla przedszkolaków i trochę większych dzieci. Jednak… nasze dzieci dorastają, nadszedł więc czas na nowy etap. Nasza książkowa blogowa zakładka TU CZYTAMY będzie poszerzała się teraz o ważne książki dla dzieci 10+ (o książkach dla młodszych dzieci też będziemy pisać – w końcu nasza Basia ma dopiero 4 lata a Janek 7!)).

Dzisiaj chcę Wam pokazać jedne z najpiękniejszych, najmądrzejszych i najbardziej potrzebnych książek, jakie ostatnio czytałam, a w zasadzie słuchałam, z Marianką – audiobooki dla starszych dzieci od wydawnictwa Widnokrąg.

Co ważne, książki te łączy jedno – dotyczą zdrowia psychicznego dzieci dorastających we współczesnym świecie.

Jeśli jesteście czytelnikami i czytelniczkami naszego bloga, na pewno wiecie, że jedną z kluczowych wartości, jakimi kierujemy się w życiu, jest bliska i bezpieczna relacja z naszymi dziećmi. Wierzymy, że to właśnie od wzajemnego zaufania, przestrzeni na rozmowę, bycie obok, słuchanie i dostrzeganie siebie nawzajem zaczyna się rodzicielstwo.

Relacji z dzieckiem opartej na zaufaniu nie zbuduje się w 5 minut.

To długi proces, który zaczyna się w momencie urodzenia, w którym jest miejsce na zadawanie pytań, eksperymentowanie, popełnianie błędów i mierzenie się z różnego rodzaju wyzwaniami. A jak sami dobrze wiecie, we współczesnym świecie takich wyzwań nie brakuje. Zwłaszcza dla dorastających dzieci i… dla nas, ich rodziców.

★★★

Świat zmienia się na naszych oczach

Co więcej, świat po raz pierwszy w swojej historii zmienia się tak szybko. Świat naszych dzieci jest zupełnie inny od naszego dzieciństwa i naszej młodości. Zmienia się zarówno świat zewnętrzny, związany z błyskawicznym rozwojem technologii, sztucznej inteligencji. Zmieniają się też priorytety, relacje pomiędzy ludźmi i sposób spędzania wolnego czasu. Nie zawsze łatwo jest znaleźć jasne i wystarczające odpowiedzi. Wyzwania, z jakimi mierzą się nasze dzieci, nie są takie same, jakie mieliśmy my, kiedy byliśmy w ich wieku.

★★★

Co czytać ze starszymi dziećmi? Książki do zadań specjalnych

My też coraz częściej zadajemy sobie pytania o to, jak wychowywać nasze dzieci. Jaką drogę wybrać, w jaki sposób okazywać im wsparcie i mądrze towarzyszyć w procesie dorastania, by niczego nie przeoczyć. A przede wszystkim,

JAK USŁYSZEĆ NASZE DZIECI, by nie przegapić tego kluczowego momentu, gdy może być już za późno.

Kiedy więc kilka miesięcy temu zgłosiło się do nas wydawnictwo Widnokrąg, proponując swoją serię książki do zadań specjalnych, powiem Wam szczerze, że po prostu wiedziałam, że to będzie strzał w dziesiątkę. Dlaczego?

Bo seria ta to taki pomost pomiędzy dziećmi a rodzicami.

Książki, które mądrze i z szacunkiem dla młodego czytelnika traktują o problemach dużego kalibru, z którymi coraz częścią mierzą się dorastające dzieci: depresji, napadach lękowych, odrzuceniu, inności, niezrozumieniem, dojrzewaniu i wynikającymi z tego różnymi trudnymi, sprzecznymi emocjami, które bardzo ciężko nazwać dzieciom (a nam dorosłym: właściwie je odczytać i zinterpretować).

To takie książki, które inspirują, dają narzędzia i skłaniają do refleksji, uruchamiają wyobraźnię i… niosą nadzieję.

Dzisiaj polecam Wam dwie książki dla starszych dzieci z serii Widnokręgu “Książki do zadań specjalnych”:

Historie opisane w książkach mogłyby wydarzyć się w każdym miejscu na świecie. Młodzi bohaterowie i bohaterki mogliby być sąsiadami naszych dzieci czy znajomymi z klasy. Dzięki temu w bardzo łatwy sposób dzieci mogą się z nimi utożsamić. Polecamy je także rodzicom, którzy chcieliby spojrzeć na świat oczami swoich dorastających dzieci. Do wspólnego czytania i rozmowy.

Wszystkie te książki dla starszych dzieci można kupić w tradycyjnej formie papierowej, w wersji e-booka, jak i adudiobooka. My z Marianką właśnie w tej ostatniej formie poznawałyśmy historie opisane w książkach. I taką formę chciałabym Wam bardzo polecić, zwłaszcza przy tego typu książkach.

★★★

Audiobooki dla starszych dzieci – dlaczego wspólne słuchanie ich jest takie ważne?

Wśród edukatorów i edukatorek dla dzieci i młodzieży jest takie powiedzenie: Dobrze jest, by wiedza wyprzedzała doświadczenie. I myślę, że zdanie to idealnie pasuje do książek, które poruszają różne trudne tematy, pokazując je, oswajając i proponując różne rozwiązania. Dlatego też jestem zdania, że audiobooków dla starszych dzieci dobrze jest słuchać razem z dzieckiem. Będąc obok, łatwo zareagować, pomóc zinterpretować to, co dzieje się z bohaterami, ale też przyjrzeć się swojemu dziecku i dzięki temu lepiej zrozumieć to, co siedzi w jego głowie.

Pora więc na wybór naszych audiobooków.

★★★

“Kwiecień plecień” i zaburzenia lękowe – ta historia może przydarzyć się każdemu dziecku

Zaczynam od jednej z ważniejszych książek, jakie ostatnio miałam w ręku. Dlaczego? Bo temat, jaki porusza – zaburzenia lękowe u dorastających dzieci – jest superistotny.

Wiedzieliście, że zaburzeń lękowych, zgodnie z badaniami Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę w 2019 roku (a więc sprzed pandemii i sprzed wybuchu wojny), doświadczało aż 68% dzieci i młodzieży w Polsce?

Najnowsze badania są jeszcze bardziej druzgocące.

Raport z badania MŁODE GŁOWY – największego do tej pory w Polsce badania stanu zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości i sprawczości wśród dzieci i młodzieży (ponad 180 000 wypełnionych ankiet) – Fundacji UNAWEZA Martyny Wojciechowskiej zrealizowany z Fundacją Dbam o Mój Z@sięg – jest porażający.

  • stres dnia codziennego przerasta ponad 80% dzieci w Polsce – nie potrafią znaleźć rozwiązania swoich problemów
  • co trzecie dziecko w klasie nie ma chęci do życia
  • połowa uczniów w klasie ma skrajnie niską samoocenę
  • co 6. dziecko w klasie się okalecza
  • prawie połowa dzieci ma zaburzenia odżywania
  • prawie 70% dzieci nigdy nie skorzystało ze wsparcia psychologa w szkole
  • co dziesiąty uczeń w Polsce deklaruje, że podjął próbę samobójczą, blisko 40 proc. doświadczyło myśli samobójczych

Jak piszą autorzy badania (ss. 5-6):

Obraz dzieci i młodzieży, jaki wyłania się z pozyskanych wyników, to obraz przepełniony samotnością, skrajnie niską samooceną i niskim poczuciem sprawczości. Roboczo nazwaliśmy ten stan „triadą kryzysu psychicznego dzieci i młodzieży”, która przyczynia się między innymi do dramatycznego wzrostu myśli samobójczych wśród młodych ludzi, zachowań samobójczych i podejmowanych zamachów samobójczych.

W dużym uproszczeniu dzieci w kryzysie psychicznym to dzieci przekonane o tym, że nic nie znaczą, niczego nie potrafią i dla nikogo nie są ważne.

Przejmujący i przerażający obraz, prawda? Nie będę pisać, skąd bierze się ta ogromna bezradność u naszych dzieci, jak bardzo nie działa system i dlaczego tak bardzo trudno uzyskać pomoc. Napiszę Wam o tym, co możemy zrobić my, rodzice, by uratować zdrowie psychiczne naszych dzieci.

Bo jak wynika z badań, to właśnie wsparcie nas, rodziców jest fundamentalne w procesie zapobiegania kryzysowi psychicznemu u dzieci.

Im więcej wiemy na temat tego, w jaki sposób działa mózg naszych dzieci, jak udzielać wsparcia, kiedy nadchodzi kryzys oraz – przede wszystkim – jak na co dzień dbać o rozwój i bezpieczeństwo psychiczne naszych dzieci, tym mamy większy wpływ na rzeczywistość naszych dzieci.

A jednym z takich sposobów dbania, jest wspólne czytanie książek przybliżających dany temat. Czytanie i dyskutowanie o nich potem z dziećmi.

O czym jest “Kwiecień plecień” duńskiej autorki Mette Vedsø?

Jest to historia 16-letniej Pi, typowej nastolatki, z którą “nie ma większych problemów”, w związku z czym rodzice nie dostrzegają nadciągającej katastrofy. Pewnego dnia, podczas lekcji angielskiego dziewczynka nagle upada. Lekarze bardzo szybko diagnozują u Pi zaburzenia lękowe.

I tu zaczyna się prawdziwa opowieść. Rodzice, mimo że bardzo kochają swoje dziecko, nie za bardzo mają pomysł, jak jej pomóc. Zapisują ją na terapię i czekają, aż wszystko wróci do normy.

Bo jak sama Pi mówi, na pytanie “Co u ciebie słychać?” – w naszej rodzinie zwykło się odpowiadać “Wszystko dobrze”.

Okazuje się, że sama terapia to stanowczo za mało i poza nią dziewczynka potrzebuje jeszcze czegoś zupełnie innego: obecności drugiego człowieka, braku oceniania i moralizowania i decydowania za nią, co będzie dla niej najlepsze.

Bardzo mi się też podoba, jak poza próbą opisania tego, co dzieje się z dorastającym dzieckiem tuż przed, w trakcie i po zaburzeniach lękowych, jak emocje ujawniają się w ciele i jak sobie można z nimi poradzić, jest także pięknie opisana droga poszukiwania siebie. I bohaterka książki tę swoją drogę w zupełnie nieoczywisty sposób odnajduje. Nie napiszę Wam jak, bo nie chcę spoilerować.

Warto dodać, że książka znalazła się na liście White Ravens 2020 opublikowanej przez Internationale Jugendbibliothek/International Youth Library.  

Internationale Jugendbibliothek (Międzynarodowa Biblioteka Młodzieży) w Monachium to największy w Europie ośrodek badawczy nad książką dziecięcą, gromadzący literaturę dla dzieci i młodzieży z całego świata. Katalog „White Ravens” to lista 200 książek z 53 krajów, które wg Międzynarodowej Biblioteki Młodzieży, zasługują na światową uwagę ze względu na swoją uniwersalną tematykę, najwyższy poziom literacki i artystyczny lub innowacyjne podejście do tematu. 

★★★

“Przyjaciele na śmierć i życie” – wielokrotnie nagradzana przepiękna i ciepła opowieść o sile przyjaźni i… samobójstwie

Nigdy się nie spodziewałam, że będę się zachwycać książką o samobójstwie nastolatki. Serio. Mogę nawet sobie wyobrazić Wasze miny, kiedy to czytacie: Jak to? Czy Karo popiera decyzję o odebraniu sobie życia? I to przez nastolatkę?

Nie, zupełnie nie tak. To, co w tej książce tak bardzo cenię, to sposób poprowadzenia opowieści o trudnościach, z jakim mierzą się dorastające dzieci. Ta książka to przede wszystkim wspaniała, przewspaniała próba zrozumienia całego procesu, serii małych i większych wydarzeń w życiu dziecka, które doprowadzają do tej ostatecznej decyzji. I, co najważniejsze, cudowna próba pokazania, że do tej decyzji wcale nie musi dojść. Wręcz absolutnie nie powinno dojść.

A jak wynika z danych Fundacji GrowSpace,

w samym 2022 roku odnotowano w Polsce rekordową liczbę, bo ponad 2 tys. prób samobójczych dzieci i młodzieży. Aż 150 z nich zakończyło się śmiercią dziecka. Najmłodsze dzieci targające się na swoje życie były w przedziale wiekowym 7-12 lat. 

Sama mam w swoim bliskim otoczeniu dwoje takich dzieci. Pozornie radosnych, bez większych zmartwień, dobrze uczących się, tzw. “nie sprawiających nigdy problemów wychowaczych”…. A jednak, jak się okazało, noszących w sobie ogromny ciężar samotności i niezrozumienia, o którym nikomu nie mówiły. Dzieciom na szczęście udało się pomóc. Są pod opieką i… mam nadzieję, na drodze ku zdrowiu.

A ile takich dzieci po prostu zniknie?

Niewidzialne dzieci – o czym jest książka “Przyjaciele na śmierć i życie” szkockiego autora Andrew Norrisa?

Książka opowiada o niezwykłej przyjaźni Francisa i Jessiki – dwojga nastolatków, którzy przez większą część swojego życia czuli się wykluczeni ze swojego otoczenia. Byli samotni i przez to niewidzialni, każde z nich z innego powodu. Kiedy przypadkowo spotykają się na szkolnym boisku, ich życie zmienia się nie do poznania. A kiedy dołączają do nich Andi i Roland, okazuje się, że dzięki przyjaźni i wynikającej z niej akceptacji tego, jakim się jest naprawdę, mogą zadziać się prawdziwe cuda.

Celowo nie opiszę Wam tu przebiegu wydarzeń, bo zabrałabym Wam całą przyjemność czytania i uniemożliwiłabym rozwiązanie zagadki, która towarzyszy nam od pierwszych rozdziałów książki:

jak zmarła Jessica i dlaczego jej duch ciągle jest obecny wśród żywych?

Myślę sobie, że jest to idealna książka dla starszych dzieci. Wzruszająca, ciepła opowieść o samotności, bezwarunkowej przyjaźni, akceptacji inności, dostrzegania siebie nawzajem. Dzieci 9/10+, przy mądrym wsparciu rodziców, spokojnie sobie z nią poradzą.

★★★

W serii Książki do zadań specjalnych Widnokręgu znajdziecie też inne niezwykle ciekawe (i potrzebne!) książki dla starszych dzieci:

  • Wolfgang (niezwyczajny), Laia Aguilar – historia chłopca w spectrum autyzmu, opowieść o stracie, marzeniach i potrzebach niezwyczajnego dziecka. Cenny głos w dyskusji dotyczącej neuroróżnorodności oraz świetny punkt wyjścia do dyskusji z dziećmi na ten temat.
  • Mike, Andrew Norris – książka autora Kwietnia pletnia, o którym Wam pisałam, pogłębiająca temat zaburzeń psychicznych
  • Marius, magia i Wilkołaczka Liisi, Reeli Reinaus – utrzymana w klimacie realizmu magicznego, pełna przygód i nieprawdopodobnych zdarzeń historia o przyjaźni, poświęceniu i tych INNYCH, którzy wzbudzają w nas lęk (dopóki nie odważymy się ich poznać). 
  • Chłopiec znikąd, Katherine Marsh – inspirowana współczesną historią poruszająca powieść o odwadze, poświęceniu i przyjaźni między syryjskim uchodźcą i amerykańskim nastolatkiem.
  • Jedyna taka Ester + Czy to prawda, Ester?, Anton Bergman – przygody Ester, tajemniczej dziewczynki, która żyje po swojemu, nie zawsze zgodnie z obowiązującymi zasadami.

★★★

Książki dla starszych dzieci – materiały dodatkowe

I jeszcze jedna rzecz, która bardzo mi się podoba w Widnokręgu: materiały dodatkowe do książek. Na stronie wydawnictwa znajdziecie propozycje zajęć dla dzieci inspirowane książkami oraz kolorowanki, wyszukiwanki i inne materiały, które można wykorzystać do zajęć w szkole, biblitece czy do zabawy w domu (idealne w edukacji domowej!).

Piękny sposób na pogłębienie relacji z dzieckiem, prawda?

★★★

Materiał powstał we współpracy z wydawnictwem Widnokrąg. Za wybór książek i za ich subiektywną recenzję odpowiadam ja.

★★★

Książki dla dzieci – tu piszemy o nich więcej

★★★

Zostań z nami na dłużej!

Inne wpisy

Zostaw komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.